Wiadomości / BLOG

6 września 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o prawach pacjenta przewidująca między innymi powołanie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Będą z niego wypłacane - w postępowaniu pozasądowym - rekompensaty za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć pacjenta wskutek udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia zdrowotnego. Świadczenie kompensacyjne ma wynosić - zależnie od poniesionej szkody - od 2 tys. zł do 200 tys. zł. Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania tego świadczenia będzie podejmowana przez Rzecznika Praw Pacjenta w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania kompletnego wniosku. Pierwsze wnioski pacjenci będą mogli składać najwcześniej w listopadzie 2023 r., po powołaniu Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.

Nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw wprowadza dwuinstancyjny pozasądowy systemu rekompensowania szkód z tytułu zdarzeń medycznych, do których doszło w trakcie leczenia szpitalnego. W tym celu powołany zostanie Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych obsługiwany przez Rzecznika Praw Pacjenta - w miejsce obecnych wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Postępowanie w zakresie przyznania świadczenia kompensacyjnego będzie prowadzone w dwuinstancyjnym trybie administracyjnym. Zgodnie z ustawą podmiotem wskazanym do rozstrzygania w sprawach rekompensaty z tytułu zdarzeń medycznych w I instancji oraz obsługi Funduszu będzie Rzecznik Praw Pacjenta. Ustawa określa zakres możliwej wysokości świadczenia kompensacyjnego z tytułu poszczególnych kategorii zdarzeń medycznych, ustalanej w drodze rozporządzenia przez ministra zdrowia, po zasięgnięciu opinii Rzecznika Praw Pacjenta.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego wnioskodawcy będzie wynosić w przypadku:

• zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym - od 2000 zł do 200 000 zł;

• uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od 2000 zł do 200 000 zł;

• śmierci pacjenta – od 20 000 zł do 100 000 zł.

Rzecznik Praw Pacjenta w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania kompletnego wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego (po uzyskaniu opinii Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych), wydaje decyzję administracyjną w sprawie:

• przyznania świadczenia kompensacyjnego i ustalenia jego wysokości albo

• odmowy przyznania świadczenia kompensacyjnego.

W II instancji sprawy będzie rozpatrywała Komisja Odwoławcza do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Jej członkowie będą powoływani i odwoływani przez ministra zdrowia. W skład Komisji Odwoławczej wchodzi: dwóch przedstawicieli Ministra Zdrowia oraz przedstawiciele Ministra Sprawiedliwości, Rzecznika Praw Pacjenta; Narodowego Funduszu Zdrowia; Naczelnej Rady Lekarskiej; Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych; organizacji społecznych działających na rzecz praw pacjenta.

Projekt przewiduje wskazanie pacjentów, a w razie śmierci pacjenta - krewnego pierwszego stopnia, niepozostającego w separacji małżonka, osoby pozostającej w stosunku przysposobienia oraz osoby pozostającej z pacjentem we wspólnym pożyciu, jako osób uprawnionych do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego.

Wniosek będzie podlegał opłacie w wysokości 300 zł, uiszczanej na rachunek bankowy Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.

Rzecznik będzie mógł zwolnić wnioskodawcę od opłaty, uwzględniając jego trudną sytuację materialną. Opłata będzie podlegała corocznej waloryzacji.

Opłata za złożenie wniosku podlega zwrotowi w przypadku przyznania świadczenia kompensacyjnego. - Opłata od wniosku ma charakter ryczałtowy i ma na celu partycypację przez wnioskodawcę w kosztach postępowania, wszczynanego na jego wniosek i prowadzonego w jego interesie - wyjaśniają autorzy nowelizacji.

Wnioskodawca ma wybór, czy dochodzić roszczeń na drodze cywilnej, czy w trybie pozasądowym. Wniesienie do sądu sprawy o odszkodowanie lub zadośćuczynienie wyklucza rozpatrzenie wniosku przez Rzecznika Praw Pacjenta.

Zgodnie z ustawą składanie wniosków o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będzie możliwe w terminie roku od dnia dowiedzenia się o zdarzeniu medycznym, nie dłużej niż do 3 lat od wystąpienia zdarzenia.

Zgodnie z ustawą Rzecznik Praw Pacjenta ma najpóźniej do 7 listopada 2023 r. powołać co najmniej 20 członków Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń. Dopiero wtedy pacjenci będą mogli składać pierwsze wnioski o rekompensatę. Natomiast Komisja Odwoławcza musi powstać do 7 grudnia 2023 r.

W ustawie określono również źródła finansowania Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Będą nimi:

• odpis z przychodów z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne,

• opłaty od wniosków o wypłatę świadczenia z tytułu zdarzenia medycznego,

• odsetki od zgromadzonych środków,

• inne źródła - w szczególności ze spadków, zapisów i darowizn.